เครื่องดื่มหวานกับภาษีแพง?

ไขทุกข้อสงสัยเรื่อง ภาษีสรรพสามิตเครื่องดื่ม ที่ต้องรู้!

เคยสงสัยกันมั้ยคะ เวลาหยิบน้ำหวานหรือน้ำอัดลมจากตู้แช่ ทำไมราคาขวดเล็ก ๆ ถึงแพงกว่าน้ำเปล่าตั้งหลายเท่า? หรือทำไมเดี๋ยวนี้ถึงมีแต่ เครื่องดื่มสูตรหวานน้อย ลดน้ำตาล วางขายเต็มไปหมด?

บทความนี้เป็นตอนที่ 3 ของซีรีส์ “ภาษีสรรพสามิตที่ทุกคนควรรู้” ซึ่งเราจะพาเพื่อน ๆ มารู้จักกับ ภาษีสรรพสามิตเครื่องดื่ม เพราะไม่ใช่แค่ผู้บริโภคที่ควรรู้ค่ะ แต่ ผู้ประกอบการธุรกิจเครื่องดื่ม ก็ต้องรู้และเข้าใจให้ดี เพื่อจะได้ไม่ถูกเรียกเก็บภาษีย้อนหลัง จนต้นทุนบานปลายโดยไม่รู้ตัว

ภาษีสรรพสามิตเครื่องดื่ม คืออะไร?

อย่างที่หลายคนทราบ ภาษีสรรพสามิต (Excise Tax) เป็น ภาษีทางอ้อม ที่รัฐจัดเก็บจากสินค้าและบริการบางประเภท ซึ่งหนึ่งในสินค้าที่ถูกจัดเก็บภาษีนี้ก็คือ เครื่องดื่ม ที่กรมสรรพสามิตได้ให้นิยามว่า คือ สิ่งที่ตามปกติใช้เป็นเครื่องดื่มได้โดยไม่ต้องเจือปนและไม่มีแอลกอฮอล์ โดยจะมีก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์อยู่ด้วยหรือไม่ก็ตาม บรรจุในภาชนะและผนึกไว้ และให้หมายความรวมถึงเครื่องดื่มที่ทำหรือบรรจุหรือได้จากเครื่องขายเครื่องดื่มไม่ว่าจะขายด้วยวิธีใด แม้จะไม่ได้บรรจุภาชนะและผนึกไว้ ตัวอย่างเช่น

ทำไมเครื่องดื่มหวานต้องเสียภาษีสรรพสามิต?

ภาษีความหวาน หรือภาษีน้ำตาล เป็นนโยบายภาษีที่รัฐใช้ เพื่อควบคุมพฤติกรรมการบริโภคและส่งเสริมสุขภาพ เนื่องจากน้ำตาลเป็นสาเหตุหนึ่งของโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (NCDs) เช่น เบาหวาน โรคอ้วน และโรคหัวใจ

ดังนั้น เครื่องดื่มที่มี ปริมาณน้ำตาลสูง จึงต้องเสียภาษีในอัตราที่มากกว่าเครื่องดื่มที่มีน้ำตาลต่ำ หรือไม่เติมน้ำตาลเลย

ภาษีสรรพสามิตเครื่องดื่ม คิดยังไง?

วิธีการคิด ภาษีสรรพสามิตเครื่องดื่ม มี 2 หลักใหญ่ ๆ คือ:

1. คิดตามปริมาณน้ำตาล (หน่วยเป็นกรัมต่อ 100 มล.)
   • ยิ่งน้ำตาลเยอะ → ยิ่งเสียภาษีสูง

    

2. คิดตามมูลค่า
   • ภาษีจะคำนวณจาก ราคาขายปลีกแนะนำ คูณด้วยอัตราภาษีที่กฎหมายกำหนด

ผลลัพธ์จากทั้ง 2 วิธี จะนำมาคำนวณรวมกันเป็น ภาษีสรรพสามิตที่ต้องจ่าย นั่นเองค่ะ

เครื่องดื่มประเภทไหน ไม่ต้องเสียภาษีสรรพสามิต?

ไม่ใช่เครื่องดื่มทุกประเภทที่ต้องเสียภาษีนะคะ เครื่องดื่มที่ ไม่ถูกจัดเก็บภาษีสรรพสามิต ได้แก่:

ถ้าเป็นผู้ประกอบการ ต้องทำยังไง?

ถ้าธุรกิจของเรา เข้าข่ายเป็นผู้ผลิตหรือผู้นำเข้าเครื่องดื่ม ที่อยู่ในกลุ่มสินค้าต้องเสียภาษีสรรพสามิต ต้อง ยื่นจดทะเบียนสรรพสามิต ภายใน 30 วัน ก่อนเริ่มผลิตหรือนำเข้า โดยต้องยื่นเอกสารที่เกี่ยวข้องกับสำนักงานสรรพสามิตพื้นที่ จากนั้นก็แจ้งวันเริ่มการผลิต แจ้งราคาขายปลีก จัดทำรายงาน งบเดือน และยื่นชำระภาษีตามที่กฎหมายกำหนด

หากไม่ยื่นให้ถูกต้องตามกฎหมาย อาจ โดนค่าปรับ หรือภาษีย้อนหลัง ซึ่งเป็นภาระที่หนักเอาการเลยค่ะ

ภาษีสรรพสามิตเครื่องดื่ม สำคัญกว่าที่คิด!

จะเห็นได้ว่า น้ำเปล่ากับน้ำอัดลม ไม่ได้ต่างกันแค่เรื่องรสชาติหรือเทรนด์สุขภาพ แต่ ต้นทุนราคาที่แพงขึ้น ส่วนหนึ่งก็มาจาก ภาษีสรรพสามิต ที่ซ่อนอยู่ในความหวานอร่อยนี่เองค่ะ

และอย่าลืมนะคะว่า ภาษีสรรพสามิต ไม่ได้เป็นแค่การเก็บเงินเข้ารัฐ แต่ยังเป็น เครื่องมือในการควบคุมพฤติกรรมการบริโภค และ ดูแลสุขภาพประชาชน ด้วย